İpoteka krediti əldə edən zaman ən çox girov qoyulan əmlaklar
Bir çox vətəndaşlar yaşayış evi və ya mənzil almaq üçün ipoteka kreditinə müraciət edirlər. Daşınmaz əmlakların girov predmeti olması isə bu bazarın canlanmasına səbəb olur. İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Əmlak Məsələləri Dövlət Xidməti bu sahə üzrə 2023-cü ilin statistikasını təqdim edib.
2023-cü il ərzində bağlanan ipoteka müqavilələrinin sayı
Ötən il ərzində ölkəmizdə 81.762 daşınmaz əmlak üzrə ipoteka müqaviləsi qeydə alınıb. Bu, 2022-ci il ilə müqayisədə 8.785 ədəd və ya 12% çoxdur.
Ən çox girov qoyulan daşınmaz əmlaklar
Azərbaycanda girov qoyulan əmlaklar sırasında mənzillər, torpaq sahələri və fərdi yaşayış evləri üstünlük təşkil edir. Ən çox girov qoyulan daşınmaz əmlak isə mənzildir. Belə ki, 2023-cü il ərzində 45.532 mənzil üzrə ipoteka müqaviləsi bağlanılıb. Bu dövrdə girov qoyulmuş ümumi 81.762 əmlakdan 16.750-si torpaq sahəsinin, 11.866-sı isə fərdi yaşayış evinin payına düşür.
Daşınmaz əmlak növləri üzrə ipoteka müqavilələri
| Əmlak növləri | Müqavilə sayı | Ümumi göstəricidə payı (faizlə) |
| Mənzil | 45532 | 55.7% |
| Torpaq sahəsi | 16750 | 20.5% |
| Fərdi yaşayış evləri | 11866 | 14.5% |
| Qeyri-yaşayış sahələri | 2857 | 3.5% |
| Qeyri-yaşayış binaları | 2351 | 2.9% |
| Bağ evləri | 1531 | 1.9% |
| Digərlər | 875 | 1.1% |
| Ümumi | 81762 | 100.0% |
Daşınmaz əmlak üzrə ən çox ipoteka müqaviləsi paytaxt Bakıda bağlanıb
2023-cü il ərzində 42.484 ipoteka müqaviləsi bağlanılıb ki, bu da ölkə üzrə ümumi göstəricinin 52%-ni təşkil edir. Bakıdan sonra ipotekanın ən çox dövlət qeydiyyatı Əmlak Məsələləri Dövlət Xidmətinin tabeliyində “Daşınmaz Əmlakın Dövlət Kadastrı və Reyestri” publik hüquqi şəxsin 4 saylı Abşeron (10894 müqavilə), 2 saylı Sumqayıt (4613 müqavilə), 5 saylı Xaçmaz (3878 müqavilə) və 3 saylı Gəncə ərazi idarələrində (3871 müqavilə) aparılıb. Bu, həmin bölgələrdəki iqtisadi aktivliyin göstəricilərindən biri kimi də qiymətləndirilə bilər.
İpoteka müqavilələrinin sayına görə ərazi idarələri
| Sıra № | Ərazi idarələri | İpoteka müqaviləsinin ümumi sayı | Ölkə üzrə göstəricidə payı(faizlə) |
| 1. | 1 saylı Bakı Ərazi İdarəsi | 42484 | 52.0% |
| 2. | 4 saylı Abşeron Ərazi İdarəsi | 10894 | 13.3% |
| 3. | 2 saylı Sumqayıt Ərazi İdarəsi | 4613 | 5.6% |
| 4. | 5 saylı Xaçmaz Ərazi İdarəsi | 3878 | 4.7% |
| 5. | 3 saylı Gəncə Ərazi İdarəsi | 3871 | 4.7% |
| 6. | 9 saylı Qəbələ Ərazi İdarəsi | 1823 | 2.2% |
| 7. | 17 saylı Yevlax Ərazi İdarəsi | 1692 | 2.1% |
| 8. | 7 saylı Bərdə Ərazi İdarəsi | 1680 | 2.1% |
| 9. | 13 saylı Şirvan Ərazi İdarəsi | 1506 | 1.8% |
| 10. | 14 saylı Şamaxı Ərazi İdarəsi | 1493 | 1.8% |
| 11. | 11 saylı Şəmkir Ərazi İdarəsi | 1192 | 1.5% |
| 12. | 10 saylı Lənkəran Ərazi İdarəsi | 1191 | 1.5% |
| 13. | 6 saylı Beyləqan Ərazi İdarəsi | 1162 | 1.4% |
| 14. | 12 saylı Şəki Ərazi İdarəsi | 1082 | 1.3% |
| 15. | 15 saylı Tovuz Ərazi İdarəsi | 1020 | 1.2% |
| 16. | 8 saylı Cəlilabad Ərazi İdarəsi | 845 | 1.0% |
| 17. | 16 saylı Ucar Ərazi İdarəsi | 678 | 0.8% |
| 18. | 18 saylı Zaqatala Ərazi İdarəsi | 658 | 0.8% |
| Ölkə üzrə | 81762 | 100.0% | |
Mənzillərin ən çox girov qoyulduğu bölgələr
2023-cü il ərzində ölkədə mənzillərin ən çox girov qoyulduğu ərazilər Bakı, Abşeron və Sumqayıtdır. Girov qoyulan mənzillərin 92,9%-i bu üç ərazi idarəsinin payına düşür. Mənzillərin ən az girov qoyulduğu bölgələr isə 9 saylı Qəbələ (17 müqavilə), 14 saylı Şamaxı (23 müqavilə) və 11 saylı Şəmkir (26 müqavilə) ərazi idarələridir.
Mənzillərin ən çox girov qoyulduğu ərazi idarələri
| Sıra № | Ərazi idarələri | İpoteka müqaviləsinin sayı | Ölkə üzrə göstəricidə payı(faizlə) |
| 1. | 1 saylı Bakı Ərazi İdarəsi | 32363 | 71.1% |
| 2. | 4 saylı Abşeron Ərazi İdarəsi | 6874 | 15.1% |
| 3. | 2 saylı Sumqayıt Ərazi İdarəsi | 3078 | 6.8% |
| 4. | 3 saylı Gəncə Ərazi İdarəsi | 1491 | 3.3% |
| 5. | 17 saylı Yevlax Ərazi İdarəsi | 559 | 1.2% |
| 6. | 13 saylı Şirvan Ərazi İdarəsi | 301 | 0.7% |
Fərdi yaşayış evlərinin ən çox girov qoyulduğu regionlar
2023-cü il ərzində girov qoyulan fərdi yaşayış evlərinin sayına görə də paytaxt Bakı ilk yeri tutur. Bununla belə, bölgələrdə də bu kateqoriya üzrə aktivlik müşahidə olunur. Belə ki, bölgələrdə fərdi yaşayış evlərinin ən çox girov qoyulduğu ərazilər 3 saylı Gəncə, 5 saylı Xaçmaz, 7 saylı Bərdə və 10 saylı Lənkəran ərazi idarələrinin əhatə etdiyi rayonlardadır.
Fərdi yaşayış evlərinin ən çox girov qoyulduğu ərazi idarələri
| Sıra № | Ərazi İdarələri | İpoteka müqaviləsinin sayı | Ölkə üzrə göstəricidə payı(faizlə) |
| 1. | 1 saylı Bakı Ərazi İdarəsi | 3447 | 29% |
| 2. | 4 saylı Abşeron Ərazi İdarəsi | 1915 | 16.1% |
| 3. | 3 saylı Gəncə Ərazi İdarəsi | 1031 | 8.7% |
| 4. | 5 saylı Xaçmaz Ərazi İdarəsi | 652 | 5.5% |
| 5. | 7 saylı Bərdə Ərazi İdarəsi | 620 | 5.2% |
| 6. | 10 saylı Lənkəran Ərazi İdarəsi | 463 | 3.9% |
Torpaq sahələrinin ən çox girov qoyulduğu bölgələr
Hesabat dövrü ərzində ən çox torpaq sahəsinin girov qoyulduğu ərazilər sırasında ilk üçlüyü müvafiq olaraq 5 saylı Xaçmaz, 1 saylı Bakı və 4 saylı Abşeron ərazi idarələri tamamlayır. Torpaqların ən az girov qoyulduğu bölgələr isə 16 saylı Ucar (215 müqavilə) və 8 saylı Cəlilabad (239 müqavilə) ərazi idarələrinin əhatə etdiyi rayonlardır.
Torpaq sahələrinin ən çox girov qoyulduğu ərazi idarələri
| Sıra № | Ərazi idarələri | İpoteka müqaviləsinin sayı | Ölkə üzrə göstəricidə payı(faizlə) |
| 1. | 5 saylı Xaçmaz Ərazi İdarəsi | 2949 | 17.6% |
| 2. | 1 saylı Bakı Ərazi İdarəsi | 2108 | 12.6% |
| 3. | 4 saylı Abşeron Ərazi İdarəsi | 1695 | 10.1% |
| 4. | 9 saylı Qəbələ Ərazi İdarəsi | 1466 | 8.8% |
| 5. | 14 saylı Şamaxı Ərazi İdarəsi | 1218 | 7.3% |
| 6. | 3 saylı Gəncə Ərazi İdarəsi | 963 | 5.7% |
